Stacioni i Kujtimeve të Humbura
“A do të vish apo jo, Ardit?” Zëri i nënës më tingëllonte në telefon si një këmbanë alarmi, ndërsa unë vrapoja nëpër rrugicat e lagjes së vjetër të Tiranës, me çantën në shpinë dhe frymën që më merrej nga nxitimi. “Po vij, po vij, vetëm edhe pesë minuta!” gënjeva, edhe pse e dija që treni për Vlorë nisej fiks në orën 19:00. Por, si gjithmonë, hutimi im më tradhtoi. Kur arrita në stacionin e trenit, dëgjova vetëm fishkëllimën e fundit dhe pashë dritat e kuqe që largoheshin ngadalë në errësirën e natës.
Mbeta vetëm në peronin bosh, me një cigare në dorë – hera e parë pas shumë vitesh që po pija – dhe ndjeva një boshllëk të thellë që më mbërtheu. Nuk ishte thjesht treni që humba atë natë; ishte një ndjesi që më kishte ndjekur gjithë jetën: gjithmonë me vonesë, gjithmonë duke pritur diçka që nuk vinte kurrë.
U ula në një stol të ftohtë, ndërsa era më përplaste fytyrën dhe kujtimet më vërshonin si dallgë. Mendova për babanë tim, Ilirin, që kishte ikur në Itali kur isha vetëm dhjetë vjeç. “Do kthehem shpejt,” më kishte thënë atëherë, por vitet kaluan dhe kthimi i tij u bë një premtim bosh. Nëna ime, Luljeta, mbeti vetëm me mua dhe motrën time të vogël, Edonën. Ajo punonte ditë e natë për të na rritur, por gjithmonë kishte një hije trishtimi në sytë e saj.
“Ardit, pse nuk mundesh të jesh si djemtë e tjerë? Pse gjithmonë vonohesh? Pse gjithmonë na zhgënjen?” Këto fjalë më ndiqnin si një mallkim. Edhe sot, kur isha 28 vjeç dhe punoja si programues në një kompani të vogël, ndihesha ende si ai fëmija i humbur që priste babanë në dritaren e dhomës.
Në atë stacion bosh, fillova të kujtoj natën kur babai u largua. Ishte një natë me shi. Ai më përqafoi fort dhe më dha një monedhë të vogël italiane. “Ruaje këtë, Ardit. Kur të kthehem, do ta shpenzojmë bashkë.” Monedha ende qëndronte në portofolin tim, por babai nuk u kthye kurrë.
Një burrë i moshuar u afrua pranë meje në stacion. “Mos prit kot, bir,” më tha ai me një zë të ngjirur. “Trenat këtu vonohen gjithmonë ose nuk vijnë fare. Po kë prite?” Unë buzëqesha hidhur. “Veten time po pres,” i thashë pa menduar shumë.
Ai qeshi lehtë dhe u ul pranë meje. “Edhe unë kam pritur dikur… Gruan time. Ajo iku në Greqi për punë dhe s’u kthye më. Në fillim shkruante letra çdo javë, pastaj çdo muaj… derisa letrat pushuan krejt.” Heshtja ra mes nesh për disa minuta.
“Po ti?” më pyeti ai papritur. “Kush të mungon?”
U ndjeva i zbuluar. “Babai im,” i thashë me zërin që më dridhej. “Ka vite që nuk kam marrë asnjë lajm prej tij. Nëna ime pret ende çdo ditë një telefonatë ose një letër… por asgjë.”
Burri uli kokën. “Në këtë vend kemi mbetur shumë duke pritur… trenat, njerëzit tanë, shpresat tona.” Ai u ngrit ngadalë dhe u largua duke lënë pas aromën e duhanit dhe trishtimin e viteve.
Mora frymë thellë dhe vendosa t’i shkruaj nënës një mesazh: “Mami, më fal që humba trenin. Do vij nesër me autobusin e parë.” Por ajo nuk u përgjigj. E dija që ishte mërzitur thellësisht.
Kur u ktheva në shtëpi atë natë, Edona po qante në dhomën e saj. “Pse nuk vjen babi ynë?” më pyeti si dikur kur ishte fëmijë. “A ka harruar për ne?”
Nuk dija ç’t’i thosha. “Ndoshta ka probleme atje ku është… Ndoshta nuk mundet të kthehet,” i thashë duke u përpjekur të mos dukesha i dobët.
Nëna ime hyri në dhomën time pa trokitur. Sytë i kishte të fryrë nga lotët. “Ardit, ti je burri i shtëpisë tani. Nuk mund të vazhdosh kështu… Duhet të marrësh përgjegjësi! Nuk mund të presim gjithë jetën dikë që nuk do vijë më!”
Fjalët e saj më goditën fort. U ndjeva fajtor jo vetëm për trenin e humbur, por për çdo pritje të kotë që kisha ushqyer tek familja ime.
Tërë natën nuk fjeta dot. Mendova për jetën time: punën monotone, miqtë që ishin larguar jashtë shtetit, dashurinë time të parë – Elirën – që u martua me dikë tjetër sepse unë isha gjithmonë i pavendosur dhe i pasigurt.
Tani isha unë ai që prisja: prisja një ndryshim, një shenjë nga babai, një arsye për të mos u ndjerë bosh.
Të nesërmen mora autobusin për Vlorë. Rruga ishte e gjatë dhe plot kthesa. Në çdo kilometër mendja më shkonte tek babai: a ishte ende gjallë? A kishte krijuar një familje tjetër? A mendonte ndonjëherë për ne?
Kur arrita te shtëpia e gjyshes, ajo më priti me lot në sy. “Ardit, bir, jeta është pritje… por mos harro të jetosh ndërkohë,” më tha ajo duke më përqafuar fort.
Në darke, ndërsa familja ishte mbledhur rreth tryezës së vogël prej druri, nëna nisi përsëri bisedën për babanë.
“Duhet ta harrojmë Ilirin,” tha ajo me zërin që i dridhej nga emocionet dhe zemërimi i akumuluar prej vitesh. “Nuk mund ta lejojmë jetën tonë të mbetet pezull për dikë që nuk do kthehet!”
Edona shpërtheu në lot: “Po sikur nesër të trokas në derën tonë? Po sikur ai na do ende?”
Unë heshta. E dija që askush nga ne nuk kishte përgjigje.
Në atë moment vendosa diçka: do t’i shkruaja babait një letër – jo për t’i kërkuar llogari apo falje – por thjesht për t’i treguar se ne ishim ende këtu, duke pritur.
Letra ime ishte e thjeshtë:
“Babi,
Nuk di ku je dhe si je. Ndoshta ke harruar për ne ose ndoshta ke arsye që nuk mundesh të kthehesh. Por dua ta dish se ne jemi ende këtu – unë, mami dhe Edona – duke pritur një lajm prej teje. Jo sepse nuk dimë të jetojmë pa ty, por sepse duam ta dimë se je mirë.
Ardit”
E dërgova letrën në adresën e fundit që kishim prej tij në Itali – pa shumë shpresë se do merrja përgjigje.
Ditët kalonin ngadalshëm. Nëna vazhdonte punën si mësuese; Edona nisi universitetin; unë u ktheva në Tiranë dhe u mundova t’i jap jetës sime një drejtim të ri: fillova kurse pasditeje për programim avancuar; nisa të dal më shpesh me miqtë; madje fillova të mendoj seriozisht për një lidhje të re.
Por çdo herë që dëgjoja fishkëllimën e trenit nga dritarja ime ose shihja njerëz që prisnin dikënd në stacion, ndihesha sërish ai fëmija i vogël që priste babanë.
Një mbrëmje vonë, mora një letër nga Italia – letra ishte anonime, pa emër dërguesi – por brenda kishte monedhën italiane që babai ma kishte dhënë vite më parë dhe një shënim të shkurtër: “Mbase është koha ta lëshosh pritjen dhe ta jetosh jetën tënde. Mbase është koha ta falësh edhe mua…”
Qava gjatë atë natë – jo vetëm për babanë tim, por edhe për veten time dhe gjithë ato vite pritjeje boshe.
Sot jam ende këtu – ndoshta ende duke pritur diçka – por tani jam gati ta jetoj jetën time pa u kapur pas trenave që nuk kthehen kurrë.
A është më mirë të presësh pafundësisht dikënd apo të mësosh ta falësh dhe ta lëshosh? Ju çfarë do bënit po të ishit në vendin tim?