Kur Mendova se Gjeta Lumturinë, Por Zemra Ime Ishte Diku Tjetër
“Pse nuk më merr askush në telefon? Pse askush nuk pyet si jam?” – i pëshpërisja vetes ndërsa shikoja dritaren e vogël të apartamentit tonë në rrugicën e ngushtë të Tiranës. Gjyshja ime, Lirija, po përgatiste çajin në kuzhinë, ndërsa unë ndihesha si një hije në shtëpinë time. Që kur nëna ime u largua nga kjo botë, gjithçka kishte ndryshuar. Babai, Agroni, u martua shpejt me një grua tjetër, Merita quhej, dhe u zhvendos në një fshat afër Elbasanit. Mua më la me gjyshen, me premtimin se do të vinte shpesh. Por vizitat e tij u rralluan, dhe çdo herë që vinte, sillte me vete një ndjesi faji që nuk mund ta shpjegoja.
Një të shtunë, kur isha 17 vjeç, babai më mori në telefon: “Era, hajde këtë fundjavë tek unë. Dua të kalojmë pak kohë bashkë.” Zëri i tij tingëllonte i lodhur, por brenda meje u ndez një shpresë e vogël. U nisa me autobusin e linjës së fshatit, me një çantë të vogël dhe shumë pyetje në kokë.
Në shtëpinë e re, Merita më priti me buzëqeshje. “Hyr, Era! Sa je rritur!” Fëmijët e saj, Dori dhe Sindi, më përqafuan si motrën e tyre. Për një moment ndjeva ngrohtësi. Por në darkë, kur babai foli për planet për të ardhmen – për shtëpinë që po ndërtonte për Meritën dhe fëmijët – ndjeva sikur isha thjesht një mysafire.
“Po unë?” pyeta me zë të ulët. “Ku jam unë në këtë plan?”
Babai uli kokën. “Era, ti ke shtëpinë tënde në Tiranë. Unë kam përgjegjësi këtu tani.”
Ato fjalë më dogjën më shumë se çdo gjë tjetër. U ktheva në Tiranë me zemër të thyer. Gjyshja më priti me supën e saj të zakonshme dhe më ledhatoi flokët. “Mos u mërzit, bija ime. Jeta është si lumi – ndonjëherë rrjedh atje ku nuk e pret.”
Në shkollë isha nxënëse e mirë, por gjithmonë ndihesha jashtë vendit. Shoqet flisnin për familjet e tyre të plota, për darkat e së dielës me prindërit. Unë heshtja.
Një ditë pranvere, gjatë një aktiviteti vullnetar në parkun e Liqenit Artificial, u njoha me Arbenin. Ishte djalosh i qeshur nga Korça, student për inxhinieri. Më ftoi për kafe dhe biseduam gjatë për ëndrrat tona. Ai kishte humbur babanë kur ishte i vogël dhe dukej sikur më kuptonte pa pasur nevojë të flas shumë.
Pas disa muajsh u bëmë çift. Për herë të parë ndjeva se dikush më donte pa kushte. Arbeni më prezantoi me nënën e tij, Vjollcën, një grua që më trajtoi si vajzën e saj. Fillova të ëndërroja për një jetë të re – ndoshta larg Tiranës, larg kujtimeve që më rëndonin.
Por sa më shumë afrohesha me familjen e Arbenit, aq më shumë ndihesha fajtore ndaj gjyshes sime. Ajo po plakej dhe kishte vetëm mua. Një natë, ndërsa po bëja gati valixhen për të kaluar fundjavën në Korçë, ajo më kapi dorën.
“Era,” tha ajo me zërin që i dridhej, “mos harro rrënjët e tua. Unë jam këtu sot, por nesër…?”
Fjalët e saj më ngulën si thikë në zemër. Në Korçë, Arbeni filloi të fliste për martesën. “Do të jetojmë këtu,” tha ai plot entuziazëm. “Do ndërtojmë shtëpinë tonë.”
Por unë fillova të ndihesha si e ndarë mes dy botëve: dashuria ime për Arbenin dhe përgjegjësia ndaj gjyshes. Një natë vonë, ndërsa shikoja qiellin nga ballkoni i dhomës së miqve në Korçë, Arbeni doli pranë meje.
“Çfarë ke?” pyeti ai.
“Nuk jam e sigurt se ku i përkas,” i thashë duke mbajtur lotët.
Ai më mori dorën. “Unë dua që ti të jesh këtu me mua. Por nëse zemra jote është diku tjetër…”
U ktheva në Tiranë pa marrë asnjë vendim. Ditët kalonin dhe presioni rritej – nga Arbeni që donte përgjigje, nga gjyshja që bëhej gjithnjë e më e dobët.
Një mbrëmje, ndërsa po laja enët në kuzhinë, dëgjova gjyshen duke kollitur fort. Vrapova tek ajo dhe pashë se mezi merrte frymë. E çova me urgjencë në spital. Aty kalova net pa gjumë duke menduar: Po sikur ta humbas? Po sikur të largohem dhe ajo të mos jetë më?
Arbeni më telefononte çdo ditë: “Kur do vish? Nuk mund të pres pafund.”
Njëri nga mjekët më tha: “Duhet t’i rrish pranë. Ka nevojë për ty.”
Në atë moment vendosa: do qëndroja pranë gjyshes sime derisa ajo të mos kishte më nevojë për mua.
Arbeni nuk e pranoi lehtë vendimin tim.
“Po unë? Po ne?” – më tha ai në telefon.
“Arben,” i thashë mes lotësh, “unë të dua… por nuk mund ta lëshoj dorën që më ka mbajtur gjithë jetën time.”
Ai heshti gjatë.
“E kuptoj,” tha më në fund. “Por edhe unë duhet të vazhdoj jetën time.”
Pas asaj bisede nuk folëm më kurrë.
Gjyshja ime jetoi edhe dy vite të tjera. Ishin vitet më të vështira dhe më të bukura njëkohësisht – sepse mësova çfarë do të thotë dashuria pa kushte dhe sakrifica.
Kur ajo u largua nga kjo botë, mbeta vetëm në apartamentin tonë të vogël. Por këtë herë nuk ndihesha bosh; ndihesha krenare që kisha bërë zgjedhjen time.
Sot jam 28 vjeçe dhe punoj si mësuese në Tiranë. Kam miq të mirë dhe një jetë modeste. Ndonjëherë pyes veten: Po sikur të kisha zgjedhur ndryshe? Po sikur ta kisha ndjekur Arbenin?
Por pastaj kujtoj sytë plot dashuri të gjyshes sime dhe kuptoj se lumturia nuk është gjithmonë aty ku mendon se do ta gjesh.
A është egoizëm të zgjedhësh familjen para dashurisë? Apo është thjesht mënyra jonë shqiptare për t’u lidhur fort me rrënjët tona? Çfarë do kishit bërë ju?