Midis Dy Familjeve: Zgjedhja e Anës dhe Dhimbja e Një Njerke

“Ana, të lutem, mos ik pa më përqafuar!” Zëri im u drodh në ajrin e rënduar të dhomës së ndenjes. Ana qëndroi në prag, me çantën në dorë, sytë e saj të mëdhenj plot lot dhe inat. Ishte dita kur duhej të vendoste: të rrinte me mua, njerkën e saj, dhe vëllezërit e motrat e vegjël, apo të kthehej te nëna biologjike, Liridona, që jetonte vetëm pak rrugë më tej.

Nuk ishte hera e parë që ndihesha si një e huaj në shtëpinë time. Që kur u martova me Arbenin, jeta ime ndryshoi rrënjësisht. Ishte një dashuri që lindi mes plagëve të dy njerëzve të lënduar: ai i braktisur nga gruaja e parë, unë e lodhur nga pritjet boshe të një jete më të mirë. Por askush nuk më paralajmëroi për dhimbjen që sjell titulli “njerkë” në Shqipëri.

Ana ishte vetëm shtatë vjeçe kur hyra në jetën e saj. Në fillim, më shikonte me kureshtje dhe frikë. Unë i afrohesha ngadalë, i gatuaja petulla në mëngjes, i gërshetoja flokët para shkollës. Por çdo përpjekje ime për t’u bërë pjesë e botës së saj ndeshej me një mur të padukshëm. “Ti nuk je mami im,” më tha një ditë, ndërsa i mbaja dorën në rrugën për në shkollë. “E di,” i pëshpërita unë, “por mund të jem mikja jote.” Ajo uli kokën dhe nuk foli më.

Vitet kaluan dhe plagët u thelluan. Arbeni punonte gjatë gjithë ditës; unë kujdesesha për Anën dhe dy fëmijët tanë të vegjël. Ana filloi të largohej gjithnjë e më shumë. Çdo fundjavë shkonte te Liridona dhe kthehej me sy të kuq dhe zemër të ftohtë. “Mami thotë që ti nuk më do vërtet,” më tha një natë, ndërsa po i mbuloja batanijen. “Mami thotë që ti do vetëm fëmijët e tu.” U ndjeva si të më kishte goditur dikush në kraharor. “Ana, unë të dua ty po aq sa vëllezërit e tu,” i thashë me zërin që më dridhej. Por ajo nuk më besoi.

Konfliktet mes meje dhe Liridonës ishin gjithmonë nën sipërfaqe. Në takimet në shkollë, ajo më shikonte me sy të akullt. Në lagje, njerëzit flisnin: “E shkreta Ana, mes dy zjarresh!” Unë ndihesha gjithnjë fajtore – a po bëja mjaftueshëm? A po ia merrja vendin një nëne tjetër? A isha unë arsyeja pse Ana ishte gjithnjë më e mbyllur?

Një mbrëmje, ndërsa po laja enët, dëgjova Anën duke qarë në dhomën e saj. Hyra ngadalë dhe e gjeta të mbështjellë me batanije. “Çfarë ke zemër?” i thashë butësisht. “Nuk dua të zgjedh,” pëshpëriti ajo mes lotësh. “Të gjithë duan që unë të zgjedh… Po unë dua vetëm që ju të mos ziheni!” U ula pranë saj dhe ia mbështolla flokët pas veshit. “Nuk është faji yt, Ana. Të rriturit ndonjëherë harrojnë sa shumë lëndojnë fëmijët me grindjet e tyre.” Ajo më hodhi sytë plot trishtim: “Po pse duhet të kem dy shtëpi? Pse nuk mund t’i kem të gjithë bashkë?”

Në atë moment ndjeva një dhimbje që s’e kisha provuar kurrë më parë – dhimbjen e një njerke që do fort por nuk pranohet kurrë plotësisht. U luta që Arbeni të ishte aty, por ai ishte gjithmonë i zënë me punën ose i lodhur nga jeta. Kur i tregova për bisedën me Anën, ai vetëm ngriti supet: “Do rritet dhe do kuptojë vetë.” Por unë nuk doja ta lija Anën vetëm në këtë luftë.

Ditët kalonin me tensione të heshtura. Njëri nga djemtë e mi filloi të ankohej se Ana nuk luante më me ta. Vajza ime e vogël pyeste pse motra e madhe ishte gjithmonë e trishtuar. Unë ndihesha si një akrobate mbi një tel: çdo hap mund të sillte rrëzimin.

Një pasdite pranvere, Liridona erdhi papritur te dera jonë. Ana vrapoi drejt saj dhe iu hodh në qafë. Liridona më pa drejt në sy: “Marta, dua ta marr Anën me vete për disa javë.” U ndjeva sikur dikush po ma këpuste zemrën nga kraharori. “Ana ka nevojë për stabilitet,” i thashë me zërin që mezi mbahej. “Ka nevojë për dashuri nga të dyja anët.” Liridona ngriti vetullat: “Dashuri? Ti je vetëm njerka! Mos harro kurrë këtë!”

Ana qëndronte mes nesh, duke na parë si një gjyqtare e vogël që duhet të japë vendimin final. “Nuk dua t’ju humbas asnjërën,” pëshpëriste ajo.

Në darkën e asaj nate, tryeza ishte më e heshtur se kurrë. Fëmijët hanin pa folur; Arbeni shikonte lajmet; unë luaja nervozisht me pirunin. Ana ngriti kokën: “Marta… a do mërzitesh shumë nëse shkoj te mami për ca kohë?” U përpoqa të buzëqeshja: “Jo zemër… dua vetëm që ti të jesh mirë.” Por sapo ajo iku në dhomën e saj, shpërtheva në lot.

Netët pa Anën ishin bosh. Shtëpia dukej më e ftohtë; fëmijët pyesnin kur do kthehej motra e tyre; Arbeni mundohej të mos fliste për këtë temë fare. Unë ndihesha si një humbëse – si dikush që luftoi fort por humbi betejën pa asnjë faj.

Pas disa javësh, Ana u kthye – më e heshtur se kurrë. Erdhi drejt meje dhe më përqafoi fort: “Marta… mund të kem dy nëna?” Lotët më rrodhën faqeve: “Po zemër… mund t’i kesh të dyja.” Në atë moment kuptova se dashuria nuk ndahet – ajo shumëzohet.

Por plagët mbetën. Liridona vazhdonte të më shihte si armike; Arbeni nuk dinte si t’i bashkonte copat e familjes sonë; Ana jetonte mes dy botëve – gjithmonë duke u ndjerë paksa jashtë vendit.

Sot, ndërsa shoh Anën teksa rritet dhe bëhet grua, pyes veten: A do ta falin ndonjëherë njerkat në Shqipëri? A do mundemi ndonjëherë t’i japim fëmijëve tanë paqe – apo do mbetemi gjithmonë peng i plagëve tona?

A ka vend për dashurinë time në zemrën e Anës? Apo jam gjithmonë vetëm një hije në jetën e saj?