Kur Shtëpia Nuk Është Më Strehë: Një Natë që Ndryshoi Gjithçka
“Mos e hap derën, Arben!” – dëgjova zërin e nënës sime, Lirije, sapo u ngjita në katin e tretë të pallatit të vjetër në Tiranë. Zëri i saj dridhej, por ishte i prerë. Në korridorin e ngushtë, dritat vezullonin si të lodhura nga gjithë ato vite që kishin parë më shumë lot se gëzim. U ndala për një çast para derës sonë, me një tufë lulesh të freskëta në dorë, dhuratë nga koleget për ditëlindjen time. Por aroma e tyre u përzie me një erë të rëndë djegieje që vinte nga brenda. Zemra më rrihte fort, si të më paralajmëronte për diçka që nuk doja ta dija.
Hapa derën ngadalë. Brenda, Arbeni – vëllai im i vogël – rrinte i ngrirë në mes të korridorit, me sytë e zgurdulluar nga frika. Nëna ishte mbështetur pas murit, me duart që i dridheshin. Në anën tjetër të dhomës, babai – Mentor – rrinte ulur mbi karrigen e tij të vjetër, me një shishe raki gjysmë bosh në dorë dhe sytë e skuqur nga alkooli dhe zemërimi.
“Çfarë ka ndodhur këtu?” – pyeta, duke u përpjekur të ruaj qetësinë.
Nëna më pa me lot në sy. “Mentori… ai… ai dogji përsëri gjellën. U zu me Arbenin sepse nuk donte të hante. Pastaj filloi të bërtasë…”
Babai u ngrit me vështirësi. “Mos më folni sikur jam fëmijë! Unë jam kryefamiljari këtu!” – bërtiti ai, duke goditur tavolinën me grusht.
Arbeni u tërhoq pas meje, duke më kapur fort për krahu. “Motra, mos e lër të na bërtasë më…”
Ajo natë ishte vetëm kulmi i asaj që kishte nisur vite më parë. Babai im kishte qenë dikur një burrë i qeshur, i dashur, që punonte si elektricist dhe kthehej në shtëpi me shaka e histori nga puna. Por pas humbjes së vendit të punës, gjithçka ndryshoi. Filloi të pinte, filloi të mbyllej në vetvete dhe çdo ditë bëhej më i padurueshëm.
Në fillim, nëna mundohej ta justifikonte: “Është i lodhur… është kohë e vështirë.” Por vit pas viti, alkooli u bë pjesë e pandashme e jetës sonë. Zënkat u shtuan, paratë mungonin gjithnjë e më shumë dhe shtëpia jonë u kthye në një fushëbetejë.
Mbrëmja vazhdoi me tension. Nëna tentoi të gatuante diçka tjetër, ndërsa unë u ula pranë Arbenit në dhomën tonë të vogël.
“Do iki nga kjo shtëpi sapo të mbaroj shkollën,” më tha ai me zë të ulët.
E pashë me trishtim. “Edhe unë kam menduar shpesh të iki… por a është zgjidhje largimi? Po nëna?”
Ai uli kokën. “Nuk dua ta lë vetëm… por nuk dua as të jetoj kështu.”
Në atë moment dëgjuam një zhurmë të fortë nga kuzhina. Vrapuam atje dhe pamë babain që kishte rrëzuar një pjatancë në tokë dhe po shante nënën.
“Ti je fajtore për gjithçka! Po të mos ishe ti, unë do isha dikush tjetër!”
Nëna qau në heshtje, pa guxuar t’i përgjigjej. Unë ndjeva një zemërim që më digjte brenda. “Mjaft!” – bërtita. “Nuk ke të drejtë t’i flasësh asaj kështu! Ne kemi vuajtur mjaft!”
Babai më pa me urrejtje. “Ti? Ti je mosmirënjohëse! Tani që je rritur mendon se mund të më sfidosh?”
U largova nga kuzhina duke dridhur duart nga nervat. U futa në banjë dhe shpërtheva në lot. Sa herë kisha ëndërruar për një jetë normale? Sa herë kisha dashur që babai im të ishte si baballarët e tjerë? Sa herë kisha fajësuar veten pse nuk mund ta ndryshoja këtë realitet?
Tingulli i telefonit më nxori nga mendimet. Ishte shoqja ime, Elira.
“Si je? Gëzuar ditëlindjen!”
U përpoqa të buzëqeshja përmes lotëve. “Faleminderit… por sot nuk është dita ime.”
Ajo e kuptoi menjëherë nga zëri im. “Përsëri babai?”
“Po… nuk di ç’të bëj më.”
“Duhet të flasësh me dikë… ndoshta me psikologun e shkollës. Nuk je vetëm.”
E mbylla telefonin duke menduar gjatë për fjalët e saj. Në Shqipëri, shumë familje fshehin problemet brenda katër mureve, nga frika e turpit apo gjykimit të fqinjëve. Edhe ne ishim bërë mjeshtra në këtë lojë: gjithmonë fytyra të qeshura para botës, ndërsa brenda mureve tona digjej gjithçka.
Atë natë nuk fjeta fare. Dola në ballkon dhe pashë dritat e qytetit që vezullonin larg. Mendova për nënën time, për Arbenin, për veten time… dhe për babain tim që dikur kishte qenë heroi im.
Në mëngjes, vendosa të flisja hapur me nënën.
“Mami, nuk mundemi më kështu. Duhet të kërkojmë ndihmë… për ty, për Arbenin, për mua… edhe për babin.”
Ajo uli kokën dhe lotët i rrodhën faqeve. “Kam frikë… po sikur të na lërë fare? Po sikur njerëzit të flasin?”
E mora përdore. “Nuk ka rëndësi çfarë thonë njerëzit. Ne duhet të shpëtojmë veten tonë.”
Pas shumë debatesh dhe lotësh, vendosëm t’i kërkonim ndihmë psikologut të lagjes. Ishte një hap i vogël drejt ndryshimit, por ishte hapi i parë.
Babai fillimisht refuzoi çdo gjë. U bë edhe më agresiv kur mori vesh se kishim folur me dikë jashtë familjes. Por ne nuk u dorëzuam.
Kaluan muaj dhe gjërat nuk u rregulluan menjëherë. Kishte ditë kur gjithçka dukej se po shkatërrohej përsëri. Por tani kishim guximin të flisnim hapur, të kërkonim ndihmë dhe të mos fshiheshim më pas turpit.
Njëri prej netëve më të vështira, Arbeni erdhi pranë meje dhe më tha: “Ndoshta nuk do kemi kurrë një familje perfekte… por tani kemi shpresën.”
Dhe kjo ishte ajo që na mbajti gjallë.
Sot, ndërsa shkruaj këtë histori, ende jetojmë bashkë në atë apartament të vogël në Tiranë. Babai është ende duke luftuar me demonët e tij, por ne nuk jemi më viktima të heshtjes.
A është turpi më i rëndësishëm se lumturia jonë? A duhet t’i fshehim plagët tona vetëm që bota të mos na gjykojë? Ju si do vepronit po të ishit në vendin tim?