Ku humbën kujtimet e mia?

“Ku i ke vënë çelësat, Liri?” – zëri i vajzës sime, Arta, më tronditi nga mendimet. U ktheva nga ajo, por sytë e mi u ndalën te duart që dridheshin mbi tavolinë. Çelësat… përsëri çelësat. Nuk mbaj mend kur i kam pasur për herë të fundit. “Nuk e di, bijë,” i thashë me zë të ulët. “Ndoshta i kam harruar në xhep.”

Arta u afrua, më shikoi me atë vështrimin e saj të shqetësuar, që mundohej ta fshihte pas një buzëqeshjeje të sforcuar. “Mami, ke harruar edhe shallin dje. Dhe pardje ishe duke kërkuar syzet për një orë të tërë.”

E dija që kishte të drejtë. Kohët e fundit, gjithçka më dukej si një mjegull e trashë. Fillimisht ishin gjërat e vogla: çelësat, shalli, kutia me fije që gjithmonë rrinte mbi kredencë. Pastaj filluan të më iknin edhe fjalët. Një ditë nuk mbajta mend emrin e fqinjës sime, Shpresa, që jeton këtu prej tridhjetë vitesh. M’u duk sikur dikush po më fshinte kujtimet, një nga një.

Burri im, Mentor, mundohej të më qetësonte. “Mos u mërzit, Liri. Të gjithë harrojmë ndonjëherë.” Por unë e shihja në sytë e tij frikën që mundohej ta mbante brenda vetes. E ndjeja natën kur ai mendonte se unë flija: frymëmarrja e tij bëhej më e rëndë, duart i dridheshin kur më përkëdhelte flokët.

Një mbrëmje, ndërsa po përpiqesha të gatuaja supën e preferuar të nipit tim, Dritanit, harrova si ndizet soba. Qëndrova para saj për disa minuta, duke u munduar të kujtoja. Dritani hyri në kuzhinë dhe më pa me sytë e tij të mëdhenj plot kureshtje. “Gjyshja, a je mirë?”

U përpoqa të buzëqeshja. “Po, zemër. Vetëm jam lodhur pak.” Por në atë moment ndjeva se diçka brenda meje ishte thyer.

Ditët kalonin dhe unë humbisja gjithnjë e më shumë veten time. Një ditë, Arta solli një mjek në shtëpi. Ai ishte i ri, me sy të butë dhe zë të qetë. “Zonja Liri,” më tha ai, “do bëjmë disa pyetje të thjeshta.”

M’u duk sikur po më testonin si një fëmijë. “Si quhet kryeqyteti i Shqipërisë?” – pyeti ai.

“Tirana,” iu përgjigja menjëherë.

“Sa vjeç jeni?”

“Gjashtëdhjetë e shtatë.”

“Cili është muaji?”

Heshta. Muaji… Ishte pranverë apo vjeshtë? Jashtë binte shi, por nuk dija nëse ishte mars apo tetor.

Arta u afrua dhe më kapi dorën. “Është prill, mami.”

Mjeku shkroi diçka në bllokun e tij dhe pastaj foli me Arta-n dhe Mentor-in në korridor. Unë dëgjova vetëm fjalën “demencë”.

Qava atë natë, fshehurazi nën jorganin tim të trashë. Nuk doja që askush të më shihte të dobët. Gjithmonë kam qenë shtylla e kësaj familjeje: kam rritur dy fëmijë në kohët më të vështira, kam punuar në arsim për tridhjetë vjet, kam mbajtur shtëpinë pastër edhe kur nuk kishim asgjë për të ngrënë.

Por tani… tani isha bërë barrë.

Disa javë më vonë, filluan debatet në familje. Arta donte të më çonte në një qendër kujdesi për të moshuarit në periferi të Tiranës. “Atje do kesh njerëz që kujdesen për ty natë e ditë,” tha ajo.

Mentor-i u zemërua. “Liri nuk është send që ta çojmë diku! Kjo është shtëpia e saj!”

Unë heshta. Nuk doja t’i shihja duke u grindur për mua.

Një natë tjetër, dëgjova Arta-n duke folur me burrin e saj në telefon:

“Nuk mundem më… çdo ditë është një ankth i ri. Sot harroi emrin tim! Po sikur një ditë të dalë nga shtëpia dhe të mos kthehet më?”

M’u thye zemra. Nuk doja t’i shkaktoja dhimbje askujt.

Një ditë tjetër, ndërsa po shikoja albumin e vjetër fotografik, nuk arrita të njoh fytyrën time në një foto nga dasma ime. U ndjeva si një hije që endet nëpër shtëpi.

Njëri nga nipat e mi, Enea, erdhi dhe u ul pranë meje.

“Gjyshja,” tha ai butësisht, “më trego përrallën për malin e Tomorrit.”

U përpoqa ta kujtoja… por fjalët nuk vinin dot.

Ai më shtrëngoi dorën fort dhe tha: “Nuk ka rëndësi, gjyshe. Unë do ta tregoj për ty.” Dhe nisi të tregonte historinë që dikur ia tregoja unë atij.

Në atë moment kuptova se ndoshta nuk do jem gjithmonë në gjendje t’i mbaj mend të gjitha gjërat… por dashuria mbetet.

Ditët kalojnë dhe unë humbas gjithnjë e më shumë copëza nga vetja ime. Por çdo herë që shoh fytyrat e familjes sime pranë meje, ndjej se ende jam këtu – edhe pse jo si dikur.

A është kjo mënyra si duhet ta mbyllim jetën? Duke harruar gjithçka që kemi dashur? Apo ndoshta dashuria është ajo që na mban gjallë edhe kur kujtimet na tradhtojnë?

Çfarë do bënit ju po të ishit në vendin tim? A do donit që familja t’ju kujtonte si barrë apo si dashuri?