Kur Besimi Thyhet: Rrëfimi Im për Tradhtinë dhe Këshillën e Atit Nikollë

“Mos më thuaj që ke qenë ti, Agron!” – zëri im dridhej, ndërsa sytë më ishin mbushur me lot. Ishim në oborrin e shtëpisë së tij, nën hijen e një qershie të vjetër. Agroni uli kokën, duart i shtrëngoi fort mbi gjunjë. Heshtja e tij ishte më therëse se çdo fjalë.

Nuk kisha menduar kurrë se do të vinte dita që do të ndihesha kaq i zhveshur përpara dikujt që e kisha konsideruar vëlla. Që nga fëmijëria, kemi ndarë gjithçka: bukën, sekretet, ëndrrat. Por tani, gjithçka ishte shkatërruar nga një veprim i vetëm – ai kishte folur pas shpine për mua në lagje, duke më akuzuar padrejtësisht për diçka që nuk e kisha bërë. Fjalët e tij kishin arritur deri te babai im, i cili, i zemëruar dhe i turpëruar, më kishte përballur ashpër.

“Pse, Agron? Pse ma bëre këtë?” – pyeta përsëri, zëri tashmë i ngjirur nga dhimbja.

Ai ngriti sytë ngadalë. “Nuk e di… U ndjeva i vogël pranë teje. Të gjithë të lavdëronin ty. Unë… u ndjeva i padukshëm.”

Aty kuptova se ndonjëherë tradhtia nuk vjen nga urrejtja, por nga dobësia. Megjithatë, kjo nuk e lehtësonte plagën time. U largova pa thënë asnjë fjalë tjetër. Netët që pasuan ishin të mbushura me ankth dhe zemërim. Në shtëpi, mamaja mundohej të më qetësonte, por babai nuk më fliste. Në lagje, njerëzit më shikonin me dyshim.

Një mbrëmje, ndërsa po ecja pa cak rrugicave të fshatit, ndalova para kishës së vjetër. Dritat ishin fikur, por dera ishte paksa hapur. Brenda ishte At Nikolla, prifti ynë i urtë, duke rregulluar qirinjtë.

“Erdhe për të kërkuar paqe apo përgjigje?” – më pyeti ai pa u kthyer.

U ula në një stol druri dhe fillova të flas. I tregova gjithçka – dhimbjen time, zhgënjimin nga Agroni, heshtjen e babait tim. Ai dëgjonte pa më ndërprerë.

“Biri im,” – tha pas një kohe të gjatë, “tradhtia është si një plagë që nuk shihet me sy, por djeg thellë në shpirt. Por mos harro: edhe Krishti u tradhtua nga më i afërmi i tij.”

“Po si ta fal? Si t’i besoj përsëri dikujt?” – pyeta me dëshpërim.

Ai buzëqeshi lehtë. “Falja nuk është për t’u bërë hero. Është për të mos lejuar që helmi i urrejtjes të të shkatërrojë ty. Nuk do të thotë t’i japësh përsëri çelësat e zemrës dikujt që i ka humbur ato. Do të thotë të çlirohesh vetë.”

Fjalët e tij më mbetën në mendje gjatë gjithë natës. Të nesërmen, babai im më thirri në dhomën e tij. Ishte hera e parë që fliste me mua pas gjithë asaj që kishte ndodhur.

“E di që nuk ke faj,” – tha ai me zërin e tij të thellë. “Por në këtë fshat, fjala është si era: s’kapet dot. Duhet të jesh më i fortë se fjalët.”

Nuk e di nëse ishte një kërkim falje apo thjesht një këshillë burrash. Por ndjeva një lehtësim të vogël.

Ditët kalonin ngadalë. Agroni mundohej të afrohej përsëri me mua – më priste te porta e shkollës, më dërgonte mesazhe të shkurtra: “Më fal.” Por unë nuk isha gati. Në shtëpi vazhdonte tensioni; mamaja mundohej t’i mbante gjërat normale, por çdo darkë ishte si një betejë e heshtur.

Një ditë, ndërsa po shkoja te tregu për të blerë bukën, dëgjova dy gra duke folur:

“E ke dëgjuar? Djalit të Shpendit i kanë dalë fjalët kot… S’ka bërë gjë ai.”

U ndala për një çast. Ishte hera e parë që ndjeja se e vërteta po dilte në dritë. Por a mjaftonte kjo për ta shlyer atë që kishte ndodhur?

Në mbrëmje, Agroni erdhi përsëri te porta ime.

“Shpend,” – tha ai me zërin që i dridhej nga emocioni, “më lër ta provoj edhe një herë… Nuk dua ta humbas shoqërinë tonë.”

E pashë gjatë në sy. Brenda vetes luftonin dy zjarre: dëshira për ta falur dhe frika se mos plagosem përsëri.

“Do kohë,” – iu përgjigja shkurt.

Ai uli kokën dhe u largua ngadalë.

Vitet kaluan. Plaga u bë kujtim, por shenja mbeti. Mësova se njerëzit janë të brishtë dhe se besimi është si xhami: kur thyhet, mund ta ngjitësh, por krisja mbetet gjithmonë aty.

At Nikolla vazhdonte të më këshillonte sa herë kisha nevojë për udhëzim. “Mos lejo që hidhërimi i djeshëm të bëhet burgu yt sot,” – më thoshte shpesh.

Sot jam rritur; kam familjen time dhe fëmijët e mi. Por sa herë shoh djalin tim duke luajtur me shokun e tij më të mirë, ndalem dhe pyes veten: A do t’i ruaj ata nga plagët që kam marrë unë? Apo duhet t’i lëmë fëmijët tanë t’i zbulojnë vetë kufijtë e besimit dhe tradhtisë?

A është falja vërtet çelësi i lirisë shpirtërore? Apo disa plagë janë thjesht pjesa jonë njerëzore që na kujton sa shumë kemi dashur dikur?