Që nga dita kur ra lugëa nga dora ime

“Ç’është kjo zhurmë, moj nënë?” – bërtiti Arbeni nga dhoma tjetër, ndërsa lugëa prej çeliku përplasej në dyshemenë e kuzhinës. U drodha. Nuk ishte hera e parë që më rrëshqiste diçka nga dora, por këtë herë nuk kishte asnjë arsye. Nuk më dhembte asgjë, nuk isha e lodhur. Thjesht… ra. Dhe bashkë me atë lugë, sikur ra edhe një pjesë e imja.

U ula ngadalë në karrigen pranë dritares, duke shtrënguar duart që më dridheshin lehtë. Në mur, ora e vjetër rrihte ngadalë, si për të më kujtuar se koha po kalonte pa më pyetur. Në atë shtëpi të vogël në periferi të Tiranës, çdo send kishte zërin e vet: gotat që kërcisnin kur i lija në lavaman, dera që kërciste kur frynte era, zëri i televizorit që vinte e shkonte si fryma ime. Por sot, zhurma e lugës ishte ndryshe. Ishte një alarm.

Arbeni hyri me hapa të shpejtë. “Prapë të ra diçka? Po ç’ke kështu?” – më pa me dyshim, sikur po i fshehja diçka. “Nuk është asgjë,” i thashë me zë të ulët, por ai nuk u bind. “Nuk është asgjë? Dje harrove t’i hidhje kripën supës, sot po të bien sendet nga dora… Mos po na plakesh keq, moj nënë?”

Fjalët e tij më therën më shumë se çdo dhimbje fizike. Plakja… Ishte fjala që askush nuk donte ta përmendte në këtë shtëpi. Unë isha Maria, gruaja që dikur mbante gjithçka në rregull: shtëpinë, fëmijët, burrin, madje edhe fqinjët që vinin për këshilla. Tani, gjithçka që kisha ndërtuar dukej sikur po më rrëshqiste nga duart – ashtu si lugëa atë mëngjes.

Kur Arbeni doli duke tundur kokën, mbeta vetëm me mendimet e mia. Jashtë, zhurma e qytetit vinte si një jehonë largët. M’u kujtua dita kur u martova me Petritin – sa krenare isha atëherë! Shtëpia jonë ishte plot me të qeshura dhe aroma byreku. Por vitet kaluan shpejt; Petriti iku nga kjo botë para pesë vitesh dhe fëmijët u rritën, secili me hallet e veta.

Vajza ime, Liridona, vinte rrallë. “Mami, jam shumë e zënë në punë…” – gjithmonë një justifikim i ri. Kur vinte, sillte dhurata të vogla: një shall të ri, një kuti çokollatash – por kurrë kohën e saj. Unë do kisha dhënë gjithçka vetëm për një bisedë të gjatë si dikur.

Në mbrëmje, ndërsa përpiqesha të laj enët pa bërë zhurmë, dëgjova Arbenin duke folur me gruan e tij në korridor:

– Nuk mund ta lëmë vetëm më gjatë. Po harron gjërat, po i bien sendet nga dora…
– Po ç’të bëjmë? S’kemi mundësi ta çojmë në azil. Dhe as ajo s’do të pranojë kurrë.
– Duhet të flasim me Liridonën. Ndoshta ajo mund ta marrë ca kohë tek vetja.

U ndjeva si një barrë. Një barrë që po kalonte nga njëri tek tjetri – askush nuk donte ta mbante gjatë. M’u mbushën sytë me lot dhe u luta që askush të mos hynte në kuzhinë atë çast.

Të nesërmen, Liridona erdhi papritur. U përpoqa të buzëqeshja, por ajo më pa drejt e në sy:

– Mami, duhet të flasim seriozisht. Arbeni thotë se nuk je mirë…
– Jam mirë, bija ime! Vetëm pak lodhje…
– Nuk është vetëm lodhje! Po harrohesh, po bën gabime…

Zëri i saj u drodh paksa. E kuptova që edhe ajo kishte frikë – frikën se mos humbiste nënën që njihte dikur.

– Nuk dua të jem barrë për ju! – thashë me zërin që mezi më dilte.
– Nuk je barrë… por duhet të kujdesemi për ty.

Ajo më mori dorën dhe për herë të parë pas shumë kohësh ndjeva ngrohtësinë e saj. Por brenda vetes ndjeja një boshllëk të madh.

Ditët kalonin ngadalë. Fillova të harroj emrat e fqinjëve, recetat që dikur i dija përmendësh. Një ditë dola në ballkon dhe pashë një grua të moshuar që ecte ngadalë në rrugicën poshtë shtëpisë sime. Ajo ndaloi dhe më pa drejt në sy – sikur donte të më thoshte: “Edhe unë jam këtu… edhe unë jam harruar.”

Një mbrëmje, ndërsa shikoja albumin e vjetër të fotografive, Arbeni u ul pranë meje.

– Nënë… a do doje të vije ca kohë tek Liridona? Aty do kesh më shumë shoqëri…
– Po shtëpia ime? Kopshti im? Kjo tavolinë ku kam rritur ju të dy?
– E di… por tani duhet të mendosh për veten.

Nuk fola më. Në atë heshtje ndjeva gjithë peshën e viteve mbi supe.

Kur erdhi dita për t’u larguar, dola në kopsht dhe preka pemën e vjetër të fikut. Sa herë isha ulur aty me Petritin dhe fëmijët! Sa herë kisha qeshur dhe qarë nën hijen e saj! Tani gjithçka dukej bosh.

Në shtëpinë e Liridonës gjithçka ishte ndryshe: oraret ishin të ngjeshura, fëmijët e saj nuk kishin kohë as për një përqafim. Unë isha aty – por askush nuk kishte nevojë për mua. Një ditë dola në parkun afër dhe pashë gra të tjera si unë: secila me historinë e vet, secila me mallin për shtëpinë që kishte lënë pas.

Njëri prej fëmijëve të Liridonës më pyeti:
– Gjyshja Maria, pse je gjithmonë kaq e heshtur?
U mundova t’i buzëqeshja:
– Sepse zemra ime është ende atje ku kam lënë gjithçka.

Netët u bënë më të gjata dhe ëndrrat më të trazuara. Fillova t’i shkruaj letra vetes – letra që askush nuk do t’i lexonte kurrë:
“Mos harro kush je, Maria! Mos lejo që vitet apo harresa t’i fshijnë kujtimet!”

Njëmbrëmje, ndërsa shikoja hënën nga dritarja e dhomës së re, mendova: “A është kjo plakja? T’u bjerë lugët nga dora dhe askush të mos dëgjojë zhurmën? Apo është thjesht fillimi i një jete tjetër – ku duhet të mësosh ta duash veten edhe kur askush tjetër nuk ka kohë për ty?”

A ka ndonjëri prej jush që është ndjerë kështu? A është vërtet plakja një barrë apo mund të jetë një fillim i ri? Komentoni mendimet tuaja…