Kur Nëna U Kthye Tek Ne: Lufta për Familjen në Një Apartament të Vogël në Tiranë

“Marta, a ke bërë çajin?” Zëri i nënës më ngjiti si një fije e hollë nervash në mëngjesin e zymtë të janarit. U ndala në mes të korridorit të ngushtë, me filxhanin në dorë, duke dëgjuar si burri im, Arjani, përplaste derën e banjës. Në apartamentin tonë të vogël në katin e katërt të një pallati të vjetër në Kombinat, çdo zhurmë jehonte si një britmë.

“Po, nënë, po vij,” i thashë me një buzëqeshje të sforcuar. Nëna ime, Lirie, kishte ardhur tek ne para dy muajsh, pasi u diagnostikua me diabet dhe filloi të kishte probleme me këmbët. Shtëpia jonë ishte e vetmja mundësi për të, pasi vëllai im jetonte jashtë dhe nuk donte t’ia dinte shumë për hallet tona.

Arjani më pa me sy të ftohtë teksa kalova pranë tij. “S’ka më vend këtu as për frymë,” mërmëriti ai. “Nuk është faji im që mamaja ime është sëmurë,” iu përgjigja pa zë, vetëm me sytë që më digjnin nga lodhja.

Nëna rrinte gjithë ditën në divan, duke parë televizor ose duke më thirrur për çdo gjë: “Marta, më sill pak ujë. Marta, më ndihmo me ilaçet.” Unë vrapoja mes punëve të shtëpisë, kujdesit për djalin tim të vogël, Erionin, dhe punës sime si mësuese në një shkollë 9-vjeçare. Çdo natë ndihesha sikur po mbytesha.

Një mbrëmje, ndërsa po laja enët, Arjani më erdhi pas shpine. “Nuk mund të vazhdojmë kështu,” tha ai me zë të ulët. “Nëna jote po na merr frymën. Nuk kemi as privatësi, as qetësi.”

U ktheva nga ai me duar të lagura. “Çfarë do të bëj? Ta lë rrugëve?”

Ai uli kokën. “Nuk e di… Por edhe unë kam nevojë për ty. Nuk je më gruaja ime, je vetëm kujdestarja e nënës tënde.”

Fjalët e tij më goditën si grusht. U ndjeva fajtore, por edhe e pafuqishme. Nëna ime kishte sakrifikuar gjithçka për mua kur isha e vogël. Tani ishte radha ime.

Ditët kalonin njësoj: grindje të vogla me Arjanin, kërkesa të pafundme nga nëna dhe një lodhje që më mbyste çdo natë. Një ditë, ndërsa po i jepja nënës ilaçet, ajo më kapi dorën fort.

“Marta, mos u bëj rob i jetës sime. Ti ke ëndrrat e tua,” më tha ajo me sy të përlotur.

E pashë gjatë. “Cilat ëndrra, nënë? Tani jam vetëm një grua që vrapon mes halleve.”

Ajo buzëqeshi hidhur. “Mos harro veten.”

Por si mund ta bëja këtë? Kur dola atë natë në ballkonin e vogël, pashë dritat e qytetit që shuheshin një nga një. Mendova për vitet kur ëndërroja të bëhesha shkrimtare. Tani mezi gjeja kohë të shkruaja një faqe ditar.

Një natë tjetër, ndërsa po flija gjumë, dëgjova nënën që thirri: “Marta!” Vrapova në dhomën e saj; kishte rënë nga krevati. Arjani u ngrit i nervozuar: “Kjo nuk është jetë!”

E ndihmova nënën të ngrihej dhe qava në heshtje teksa ajo më shtrëngonte dorën.

Tensioni mes meje dhe Arjanit u rrit çdo ditë. Ai filloi të vonohej në punë, të rrinte më shumë jashtë shtëpisë. Një mbrëmje u kthye vonë dhe tha: “Kam nevojë për pushim nga kjo situatë.”

“Po unë?” i thashë me zërin që më dridhej. “Unë nuk kam ku të iki.”

Ai nuk foli më. Heshtja na mbuloi si një batanije e rëndë.

Një ditë pasdite, ndërsa po kthehesha nga puna me Erionin për dore, pashë nënën time duke parë nga dritarja me sy të trishtuar. Mendova për jetën e saj – burrin që e la herët, sakrificat që bëri për ne fëmijët… Dhe tani ishte kthyer sërish tek unë, si një barrë që mezi mbaja.

Në darkë, ndërsa po hanim supën e ngrohtë që kisha bërë me zor nga lodhja, Arjani tha papritur: “Kam folur me motrën time. Ka vend te ajo për nënën.”

Nëna uli kokën. Unë ndjeva zemrën që më rrihte fort.

“Nuk shkon askund,” thashë prerazi.

Arjani u ngrit nga tavolina dhe doli pa folur.

Pas asaj nate, gjithçka ndryshoi. Nëna filloi të heshtë gjithnjë e më shumë. Një ditë më tha: “Marta, mos lejo që unë t’ju ndaj juve.”

Por ndarja tashmë kishte ndodhur. Unë dhe Arjani ishim bërë dy të huaj nën një çati.

Një natë vonë, ndërsa po shkruaja fshehurazi në ditarin tim – të vetmen gjë që më kishte mbetur nga ëndrrat – dëgjova nënën duke qarë në dhomën tjetër. U ula pranë saj dhe ajo më tha: “Kam frikë se po ju prish jetën.”

E përqafova fort dhe i pëshpëriva: “Ti je jeta ime.”

Por brenda vetes ndihesha bosh.

Ditët kaluan dhe tensioni arriti kulmin kur Arjani tha se do largohej për ca kohë te prindërit e tij. U ndjeva si një grua që po humbte gjithçka: burrin, veten dhe ëndrrat.

Nëna ime u përkeqësua; duhej ta çoja shpesh në spital. Një ditë mjeku më tha: “Duhet dikush që ta kujdeset 24 orë.”

U ula në korridorin e spitalit dhe qava si fëmijë.

Kur u kthyem në shtëpi, nëna më tha: “Marta, jeta është sakrificë… por mos harro veten.”

Tani çdo natë pyes veten: A është dashuria për familjen gjithmonë sakrificë? A duhet t’i humbasim ëndrrat tona për ata që duam? Çfarë do bënit ju në vendin tim?