Kur Mirësia Kthehet në Mallkim: Historia Ime dhe Pesë Miqve të Mi

“Arlinda, pse gjithmonë duhet të jesh ti ajo që sakrifikon?” – më bërtiti nëna ime, ndërsa unë mbaja në dorë një thes me ushqime që sapo ia kisha dhënë fqinjës sonë të moshuar. Ishte e treta herë këtë javë që ndihmoja dikë tjetër, ndërkohë që frigoriferi ynë ishte pothuajse bosh. U ndjeva si fajtore, por edhe krenare. Në atë moment, nuk e dija ende se mirësia ime do të kthehej në barrën më të rëndë të jetës sime.

Unë jam Arlinda, 29 vjeçe nga Tirana. Gjithmonë kam qenë ajo vajza që i thotë po çdo kërkese, që nuk di të refuzojë, që i ndihmon të gjithë edhe kur vetë është në hall. Por nuk isha vetëm. Pesë miqtë e mi – Erioni, Lira, Dritani, Besa dhe Genti – ishin po aq të mirë sa unë. Ne u lidhëm pikërisht sepse besonim te fuqia e mirësisë dhe ndihmës reciproke. Por askush nga ne nuk e dinte se sa shumë do të na kushtonte kjo.

Gjithçka nisi atë verë kur vendosëm të organizonim një fushatë bamirësie për një familje të varfër në lagjen tonë. Ishte ideja ime, por të gjithë u përfshinë me entuziazëm. Erioni dha gjithë kursimet që kishte mbledhur për pushime, Lira la pas dore provimet për të ndihmuar me organizimin, Dritani punoi natë e ditë për të mbledhur donacione, Besa u përball me prindërit e saj që nuk donin ta shihnin duke shpenzuar kohën me “punë kot”, ndërsa Genti u grind me të dashurën që ndjente se ai nuk kishte më kohë për të.

Në fillim gjithçka dukej perfekte. Fushata pati sukses, familja mori ndihmën dhe ne u ndjemë heronj. Por pas pak filluan problemet. Erioni humbi punën sepse kishte munguar shumë ditë; Lira dështoi në provime dhe humbi bursën; Dritani u sëmur nga lodhja; Besa u përjashtua nga shtëpia për një javë; Genti u nda nga e dashura. Unë? Unë fillova të ndihesha bosh, sepse askush nuk më pyeste më si isha unë – vetëm më kërkonin ndihmë.

Një natë, ndërsa po kthehesha në shtëpi pas një dite të gjatë vullnetarizmi, më ndaloi një fqinj: “Arlinda, mund të më ndihmosh me djalin? Nuk kam me kë ta lë.” E pranova pa menduar dy herë. Kur u ktheva në shtëpi, nëna më priti me lot në sy: “A ke menduar ndonjëherë për veten? Për mua? Për motrën tënde që ka nevojë për ty?” U ndjeva si tradhtare.

Tensionet filluan të rriten edhe mes nesh. Një mbrëmje, gjatë një takimi në kafene, Dritani shpërtheu: “A nuk ju duket sikur po na shfrytëzojnë? Sa herë që dikush ka një hall, na kërkon neve! Po ne kush na ndihmon?” Heshtje. Pastaj Besa tha: “Unë jam lodhur. Kam humbur gjithçka për t’i ndihmuar të tjerët dhe askush nuk më ka pyetur si jam.”

Lira nisi të qajë: “Kam frikë t’u them prindërve që kam dështuar në provime. Ata mendojnë se jam perfekte.” Genti uli kokën: “E dashura më la sepse tha që jam shumë i mirë për këtë botë. Po a është vërtet gabim të jesh i mirë?”

Erioni u ngrit dhe tha: “Unë nuk kam më asgjë. As punën, as kursimet, as pushimet. Dhe askush nga ata që kam ndihmuar nuk më ka falenderuar.”

Unë i dëgjoja dhe ndihesha fajtore. Ishte ideja ime t’i futja në këtë rrugëtim. Por edhe unë isha bosh. M’u kujtua një moment kur kisha nevojë për dikë – askush nuk ishte aty. Të gjithë ishin mësuar që Arlinda është gjithmonë aty për ta.

Ditët kalonin dhe secili prej nesh filloi të izolohej. Nuk kishim më energji as për njëri-tjetrin. Nëna ime më shikonte me keqardhje: “Mirësia është vlerë e madhe, por kur e jep pa masë, bëhesh viktimë.”

Një ditë vendosa t’i shkruaj një letër vetes:

“Arlinda, pse ke frikë të thuash jo? Pse mendon se vlera jote matet vetëm me atë që jep? Po sikur dikush të të donte edhe kur nuk je e dobishme?”

Në atë letër qava gjithë dhimbjen time. I thash vetes se kisha nevojë për kufij. Se duhej të mësoja ta doja veten po aq sa doja të tjerët.

Njohja me këtë realitet ishte e dhimbshme edhe për miqtë e mi. Erioni nisi terapi për ankthin; Lira filloi të punojë me veten dhe rifitoi bursën vitin tjetër; Dritani mësoi t’i thotë jo kërkesave absurde; Besa u pajtua me prindërit dhe vendosi t’i jap prioritet ëndrrave të saj; Genti gjeti dikë që e vlerësonte për atë që ishte.

Unë? Unë ende luftoj çdo ditë mes dëshirës për të ndihmuar dhe frikës se mos lëndohem sërish. Por tani di t’i them jo dikujt pa u ndjerë fajtore.

Njëri nga ata që kisha ndihmuar dikur më pa në rrugicën e lagjes dhe më tha: “Arlinda, pse nuk vjen më? Kam nevojë për ty.” E pash drejt në sy dhe i thash: “Edhe unë kam nevojat e mia.” Ai u habit – por unë u ndjeva e liruar.

Nuk është e lehtë të ndryshosh kur je rritur me idenë se duhet t’u japësh gjithçka të tjerëve. Shoqëria jonë shqiptare shpesh na mëson se sakrifica është virtyt i madh – por askush nuk na mëson si ta ruajmë veten nga shfrytëzimi.

Sot, kur shoh pas, pyes veten: A ia vlejti gjithë ajo mirësi? Apo duhet ta masim dashurinë që japim? A është gabim të duash veten po aq sa do të tjerët?

Po ju? A keni qenë ndonjëherë viktima e mirësisë suaj? Si do vepronit ju në vendin tim?